Yazar: Özkan AYKAR*

I- GİRİŞ

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun (14/1). maddesi ile transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık işlerinde Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek taşıma işleri vergiden istisna edilmiş olup, anılan Kanun’un (14/2) maddesi uyarınca söz konusu istisna, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre dar mükellefiyete tabi gerçek ve tüzel kişilere karşılıklı olmak şartıyla uygulanmaktadır.

Ayrıca KDV Kanunu’nun (14/3) maddesi uyarınca ihraç malı taşıyan araçlara motorin teslimlerinde de KDV İstisnası uygulanmaktadır.

Bu yazımızda katma değer vergisi mevzuatı çerçevesinde; transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık işlerinde ve ihraç malı taşıyan araçlara motorin teslimlerinde uygulanan istisna hakkında bilgilere yer verilecektir.

II- KONUYA İLİŞKİN YASAL DÜZENLEME

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Transit Taşımacılık” başlıklı 14. maddesinde;

“Madde-14: 1. Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık işlerinde, Cumhurbaşkanı [1] tarafından belirlenecek taşıma işleri vergiden müstesnadır.

2. Bu istisna, ikametgahı, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan mükelleflere, ilgili ülkeler itibariyle karşılıklı olmak şartıyla tanınır.

3. (Ek fıkra: 27.04.2006-5493 /2.md) 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ile 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde, Cumhurbaşkanınca belirlenen sınır kapılarında 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun ihracat rejimi kapsamında yurt dışına çıkarılacak eşyayı taşıyan kamyon, çekici ve soğutucu ünitesine sahip yarı römorkların depolarına (araçların ve soğutucu ünitelerin standart yakıt deposu miktarlarını aşmamak kaydıyla) yalnızca yurt dışına çıkışlarında yapılacak motorin teslimi vergiden istisnadır.

Maliye Bakanlığı, bu istisna uygulamasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir.”

şekilde hükümlere yer verilerek KDV’den istisna edilmiştir. Diğer taraftan anılan Kanun’un 32/1. maddesinde,

“Bu Kanun’un 11, 13, 14 ve 15. maddeleri ile 17. maddenin (4) numaralı fıkrasının (s) bendi uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak Katma Değer Vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen Katma Değer Vergisi, işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nca, tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur.”

<...