Yaklaşım Logo

Ev Hizmetlerinde Çalıştırılanların Sosyal Güvenlik Kurumu’na Bildirimi Zorunlu mudur?

MevzuautTR Reklam

Yazar: Harun ORDU*

Yaklaşım / Şubat 2022 / Sayı: 350

I- GİRİŞ

Ev hizmetlerinde çalıştırılanlar 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu döneminde ücretle ve sürekli çalışanlar hariç sigortalı sayılmamıştır. 5510 sayılı Kanun yürürlüğe girdiğinde bu uygulamayı değiştirmemiştir. Her iki düzenlemede de “ücretle ve sürekli” çalışmanın tanımı yapılmadığından uygulamada bu hususun tespiti hep problem olmuş uygulama ancak yargı kararları doğrultusunda şekillendirilmeye çalışılmıştır. Ancak 5510 sayılı Kanuna 10.09.2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanun’un 55. maddesi ile Ek 9. madde eklenmiştir(1). Düzenleme ile Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalıştırılanların zorunlu olarak sigortalı olması gerektiği kabul edilmiş, 10 günden az çalışanların ise kendilerini sigortalı olarak bildirmelerine imkân sağlanmıştır. Öte yandan yeni düzenleme ile 5510 sayılı Kanun’un sigortalı sayılmayanların düzenlendiği 6. maddesi arasında mübayenet oluştuğundan 10.09.2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanun’un 40. maddesiyle, bu maddede yer alan “ücretle ve sürekli olarak çalışanlar hariç” ibaresi de 01.04.2015 tarihinde yürürlüğe girmek üzere “Kanun’un Ek 9. maddesinin ikinci fıkrası kapsamında sigortalı olanlar ile ücretle aynı kişi yanında ay içinde 10 gün ve daha fazla süreyle çalışanlar hariç” şeklinde değiştirilmiştir.

Ek 9. madde ile ev hizmetlerinde 10 günden az süre ile çalıştırılanlarla ilgili olarak, çalıştıranlarca iş kazası ve meslek hastalığı primi ödenmesi gerektiği belirtilmiş olup aynı düzenlemede ev hizmetlerinde 10 günden az süre ile çalıştırılanları çalıştıranların Kanun uygulamasında işveren olarak kabul edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Düzenleme ile çalıştıranlara iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeme zorunluluğu getirilmesine rağmen çalıştırılanların Kuruma bildirilmesi ile ilgili olarak çalıştıranlara açık bir yükümlülük getirilmemiş olması ve bu kişileri çalıştıranların işveren sıfatının olmadığının vurgulanması hükmün uygulaması konusunda ciddi çelişkiler oluşturmuştur.

II- EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞTIRILANLARLA İLGİLİ OLARAK 01.04.2015 TARİHİNDEN ÖNCEKİ UYGULAMA

“506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun mülga 3. maddesi sigortalı sayılmayanları düzenlemiş ve Kanun’un 3. maddesinin I/D bendinde, ev hizmetlerinde çalışanların tamamı sigorta kapsamı dışında tutulmuştur. Başlangıçta ev hizmetlerinde sürekli veya süreksiz çalışanların tümü 506 Sayılı Kanun kapsamı dışında tutulmuş iken, 506 Sayılı Kanun’un mülga 3. maddesinin 1/D bendinde 11.08.1977 tarihli 2100 Sayılı Kanun’la yapılan değişiklikle ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli çalışanlar sosyal sigorta kapsamına dahil edilerek, sigortalı sayılmışlardır.

01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda ise sigortalı sayılmayanlar 6. maddede de düzenlenmiş olup, 6. maddenin c bendine göre, “Ev hizmetlerinde süreksiz olarak çalışanlar ile ev hizmetlerinde hizmet akdi ile sürekli çalışmasına rağmen, haftalık çalışma sürelerinin 4857 Sayılı İş Kanunu’nda belirtilen sürelerden az olması nedeniyle, aylık kazançları prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olanlar” sigortalı sayılmamış iken 17.04.2008 tarih ve 5754 Sayılı Kanun’un 4. Maddesiyle 5510 Sayılı Kanun’un 6. Maddesinin c bendi “Ev hizmetlerinde çalışanlar (ücretle ve sürekli olarak çalışanlar hariç)” şeklinde değiştirilmiştir.”(2)

III- EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞTIRILANLARLA İLGİLİ OLARAK 01.04.2015 TARİHİNDEN SONRAKİ UYGULAMA

6552 sayılı Kanun’un 55. maddesiyle 5510 sayılı Kanun’a “ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı” başlıklı ek 9. madde ilave edilmiş ve bu düzenleme 01.04.2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Buna paralel olarak 10.09.2014 tarihli ve 6552 Sayılı Kanun’un 40. maddesiyle 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun sigortalı sayılmayanları düzenleyen 6. maddesinin c bendinde yer alan “(ücretle ve sürekli olarak çalışanlar hariç)&rd…

Diğer Yazılar
Görüntülenme Sayısı