Yazar: Murat ARAZ*

I- GİRİŞ

Birden fazla işyerinde çalışma durumu genellikle ekonomik zorunluluklardan kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte kişinin uzmanlık alanının, çalışma şeklinin uygun olduğu durumlarda daha yüksek gelir elde etmek amacıyla da yapıldığı görülmektedir. Bu şekilde çalışmanın diğer bir gayesi de ileride bağlanacak emeklilik aylığının daha yüksek olması isteği de olabilmektedir.

Bu yazımızda, birden fazla işyerinde çalışmanın yasal açıdan mümkün olup olmadığı, mümkünse ne şekilde olduğu ve böyle bir çalışmanın emekliliğe etkisini açıklamaya çalışacağız.

II- BİRDEN FAZLA İŞYERİNDE ÇALŞMANIN SİGORTALILIK STATÜLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRLMESİ

Birden fazla işyerinde çalışma halleri,

·   Bir işverene bağlı olarak 4/1-(a) statüsünde çalışan bir işçinin, başka bir işverene ait işyerinde yine 4/1-(a) statüsünde çalışması,

·    4/1-(b) statüsüne tabi bir sigortalının, bir işverene bağlı olarak 4/1-(a) statüsünde çalışması,

·   İsteğe bağlı sigortalılığına tabi olarak 4/1-(b) statüsünde prim ödeyen bir sigortalının bir işverene bağlı olarak 4/1-(a) statüsünde çalışması,

·   4/1-(c) statüsünde çalışan bir kamu görevlisinin bir işverene bağlı olarak 4/1-(a) statüsünde çalışması

gibi şekillerde olabilmektedir. 

Çalışmamızın ana teması birden fazla işyerinde çalışmanın emekliliğe etkisini irdelemek olduğu için yer verdiğimiz tüm çalışma şekillerini değil daha çok sosyal güvenlik mevzuatı açısından konuyu ele alacak ve bu yönüyle değerlendirmeler yapılacaktır.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun([1]) “Sigortalı sayılanlar” başlıklı 4. maddesinin ilk fıkrasında; “Bu Kanun’un kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından; Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar, … sigortalı sayılırlar.” denilmektedir. Dolayısıyla sigortalıların birden fazla işyerinde çalışmalarına yasal olarak engel bir durum bulunmamaktadır. Bu bağlamda, bir sigortalının birden fazla işverenin yanında hizmet akdine tabi bir şekilde çalışması durumunda her işverenin SGK’ya bildirim yükümlüğü bulunmakta olup her işveren sigortalıyı çalıştırdığı süre ve buna karşılık ödediği ücret üzerinden bildirimini adı geçen Kuruma yapması ve tahakkuk edecek sigorta primini ödemesi gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle, çalıştırılan sigortalının başka bir işyerinde çalışması ve bu çalışmasının gereği olarak sigorta tescil ve hizmet bildirimlerinin yapılıyor olması, işverenin bu konudaki sosyal güvenlik yükü…