Yaklaşım Logo

Değişen Mevzuat Çerçevesinde Kadınların İnşaat İşyerlerinden Sigortalılığına Bakış

MevzuautTR Reklam

Yazar: Fahrettin YÜKSEK*

Yaklaşım / Nisan 2022 / Sayı: 352

I- GİRİŞ

Birleşmiş Milletler tarafından da tanınan uluslararası bir gün olan Dünya Emekçi Kadınlar Günü her yıl 8 Mart’ta tüm Dünya ile birlikte ülkemizde de kutlanmaktadır. Bugünün amacı daha çok insan hakları temeline dayalı olarak kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına yer vermektir. Bu özel günde yazılı ve görsel medyada normal şartlarda erkeklerin kontrolünde olan bir takım emek yoğun sektörlerde çalışan kadınlar gündeme getirilir artık hemen her meslekte kadının yer aldığına değinilir. Bu yönüyle oto tamircisi, sıvacı/fayansçı vb inşaat ustası, otobüs şoförü, tesisatçı gibi erkeklerin egemen olduğu birçok sektörde alın teri döken kadınlarımız ön plana çıkarılmaktadır. Kadınların her geçen gün iş hayatına katılımlarının daha fazla artması ve iş çeşitliği yönünden erkek egemen sektörlere girmelerine rağmen hala iş hayatında korunmaları adına mevzuatsal yönden çalıştırılmalarının yasak olduğu bir takım sektörler ve meslek kolları mevcut olup makalemizde inşaat işyerlerinden Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirimleri yapılan kadın sigortalıların durumu değerlendirilecektir.

II- YASAL MEVZUAT VE KONUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Çalışma hayatında kadın işçilerin çalıştırılıp çalıştırılamayacağı işler hususuna ilişkin en ayrıntılı mevzuat, 16.06.2004 tarih 25494 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği olup mezkur yönetmelik gereği makalemize konu inşaat işyerlerine ilişkin olarak; Bina, duvar, set, baraj, yol, demiryolu, köprü, tünel, metro, her türlü raylı sistem, iskele, liman, marina, dalgakıran, balıkçı barınağı, havaalanı, havai hat, çelik konstrüksiyon yapı kanalizasyon, yağmur suyu drenajı ve her türlü drenaj sistemleri, kanal, kanalet, foseptik, kuyu, havuz, spor tesisleri, her türlü sondaj işleri, her nevi yer üstü ve yer altı inşaat, su üstü ve su altı inşaatları, her türlü temel inşaatı işleri (Ankrajlı istinat duvarı, fore kazık yapımı, palplanşlı çalışmalar vb.), yıkım işleri, arazi ölçüm, etüt, araştırma, her çeşit onarım ve güçlendirme ve benzeri işler ve bu işler için gerekli araç, malzeme, sabit tesis ve ekipmanın kullanılması işlerinde kadın işçi çalıştırılmasına yasak getirilmiş bu kollardaki teknik hizmetler ve yardımcı işler istisna tutularak istisna kapsamındaki pozisyonlarda kadınların çalışmalarına müsaade edilmişti.

Yukarıda yer alan hüküm gereği olarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü’nün 04.02.2011 tarih İlişiksizlik Belgesi konulu 2011/13 sayılı genelgesinde; “.. ihale konusu işlerde kesin kabulün ya da geçici kabulün noksansız yapıldığı, özel nitelikteki inşaat işyerlerinde de inşaatın bitirildiği tarihe kadar Kuruma bildirilmiş olan işçilik miktarı dikkate alınır. İşin başlangıç tarihinden önce ve bitim tarihinden sonra yapılan bildirimler ile teknik personel niteliğinde olmayan bayan sigortalılar adına inşaat işyerlerinden Kuruma bildirilmiş olan sigorta primine esas kazanç tutarları ile gün sayıları araştırma işleminde dikkate alınmaz. Ancak, aksine tespit yoksa iptali de yapılmaz…” denilmiştir. Genelgede yer alan bu hüküm gereği SGK inşaat işyerlerinde sigortalı gösterilen kadın işçilerin sigortalılıklarını her ne kadar iptal yoluna gitmese de bu bildirimleri asgari işçilik hesabına katmayarak bir çelişkiyi ortaya çıkarmıştı. Bu durum işverenler veya muhasebe meslek mensuplarının yoğun itirazlarına ve işverenlerin asgari işçilik hesabına katılmayan bildirimler nedeniyle doğan fark işçilik maliyetlerine katlanmalarına bu doğrultuda da kadın istihdamına yanaşmamalarına sebebiyet vermişti.

Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği’ne ilişkin olarak daha sonra 08.02.2013 tarih 28553 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile 30.12.2012 tarihi itibariyle bahsi geçen yönetmeliğin yürürlükten kaldırılmasıyla birlikte SGK bu kez 2011/13 sayılı Genelgesi’nde revizyona giderek 10.12.2013 tarih 2013/41 sayılı 2011-13 Sayılı Genelge konulu genelgeyi yayımlamış olup genelgede yer alan “.. 4857 sayılı İş Kanunun “Ağır ve…

Diğer Yazılar
Görüntülenme Sayısı