Yaklaşım Logo

Belediyeden Kiralanan İşyerleri İçin Yapılan Kira Ödemelerinin Tevsiki ve KDV İndirimi

MevzuautTR Reklam

Yazar: Ertan AYDOĞAN*

Yaklaşım / Nisan 2022 / Sayı: 352

I- GİRİŞ

Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisine belediye denir. Başkasına ait bir maldan bir bedel karşılığında yararlanma esasına dayanan kira sözleşmesi, tarafların serbest iradeleriyle oluşur ve her iki taraf için borç doğurur. Bu nedenle genel olarak, özel hukuk kurallarına göre düzenlenmesi gerekir. Ancak, belediyeler ile belediyelere ait taşınmazlar arasındaki bağlantı, özel hukuktaki bir malikle-taşınmaz arasındaki mülkiyet ilişkisinden farklıdır. Zira özel hukukta malik, malına istediği gibi tasarruf edebilmede, onu dilediği fiyatla dilediğine satmada ya da kiralamada ve maldan elde ettiği geliri istediği gibi harcamada özgür olmasına karşın; belediyeler, sahip olduğu taşınmazlar üzerinde tasarrufta bulunurken bazı kurallara uymak durumundadırlar. 

Bu çalışmada, belediyelerden kiralanan işyerleri için yapılan kira ödemelerinin tevsiki ve KDV indiriminin hangi koşullarda sağlanacağına ilişkin konular açıklanacaktır.

II- BELEDİYEDEN GAYRİMENKUL KİRALANMASI

Belediyeler, sahip oldukları taşınmazları, dilediklerine diledikleri fiyatla devredemezler. Söz konusu taşınmazlar, kamusal bir sorumlulukla ve kamu hukukunun belirlediği usule göre kullanılır ve bu yerlerden elde edilecek gelir, kamu idaresinin yapmakla yükümlü olduğu hizmette harcanır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18. maddesinin (e) bendinde; “Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.” denilmek suretiyle belediye meclisine taşınmaz malları tahsis yetkisi verilmiştir.

Aynı Kanun’un 15. maddesinde; “2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesi hükümleri belediye taşınmazları hakkında da uygulanır” denilmiştir. 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 1. maddesi; Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür” hükmü mevcut olup, Belediye kiralama ilişkisi 2886 Devlet İhale Kanununda belirlenmiştir. Bu sebeple Belediye taşınmazlarının 2886 Devlet İhale Kanunu’na uygun şekilde, ihale yapılmaksızın kiraya verilmesi mümkün değildir. Bahsi geçen Kanun’un 64. maddesi; Kiraya verilecek taşınır ve taşınmaz malların kira süresi, on yıldan çok olamaz. Turistik tesis kurulacak yerlerin ve turistik tesislerin ve doğal gaz iletim, dağıtım ve depolama tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan arazilerin  ve enerji üretimi tesisleri ile iletim ve dağıtım tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan arazilerin on yıldan fazla süre ile kiraya verilmesi mümkündür. Üç yıldan fazla süre ile kiraya verme işlerinde, önceden Maliye Bakanlığı’ndan izin alınması şarttır. Katma bütçeli idarelerde bu izin, idarelerin bağlı bulundukları bakanlıktan alınır. Özel İdare ve belediyeler için kendi özel kanunları uygulanır. Üç yıldan fazla süre ile kiraya verme işlerinde, kira bedeli her yıl şartname ve sözleşmesindeki esaslara göre yeniden tespit edilir.

Kiracının sözleşmeden kaynaklanan bir kusuru olmadıkça belediye kamu gücüne dayanarak daha önce imzalamış olduğu sözleşmeleri feshedemez, bu feshe dayanarak kiracısının hukuksuz olarak tahliyesini isteyemez. Kiracının bu tahliyeye mecbur kalması halinde doğacak tüm zararlarını isteme hakkına sahip olacaktır. Kira sözleşmesinde doğrudan fesih maddesi yer alması durumunda dahi kiraya veren doğacak zararları karşılamakla mükelleftir.

III- BELEDİYEDEN KİRALANAN İŞYERLERİ İÇİN YAPILAN KİRA ÖDEMELERİNİN TEVSİKİ VE KDV İNDİRİMİ

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun;

– (1/1) maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu,

– (1/3-f) maddesinde,…

Diğer Yazılar
Görüntülenme Sayısı