Yazar: Asım GEZER*

İyilik, hiçbir zaman boşa gitmeyen bir yatırımdır. Henry David Thoreau

I- GİRİŞ

Yeniden değerleme konusunda; biri diğeri ile çelişkili, ayrıca da belirsizlik ve karmaşık içerikli, bu yönleriyle daha önce 31.12.2021 tarihini beklemeden % 2 oranlı net değer artış  vergisini fiilen ödeyen firmalar ile sonraki yasal düzenlemeler kapsamında ödememe ihtimali olan firmalar arasında vergide eşitlik prensibini ihlal eder vaziyette haksızlık ve hukuksuzluk neticesini doğuran hukuki gelişme ve düzenlemeler yapılmış olup bu makalemiz ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun geçici 31. maddesine 7326 sayılı Kanun’un 11. maddesiyle eklenen ve 09.06.2021 tarihinden itibaren geçerli % 2 oranında vergi karşılığı yeniden değerleme yapabilme imkanının, sürekli ve kalıcı hale getirilmesi ve her yıl itibariyle buradan toplanacak çok ciddi miktardaki net değer artış (öz ve esas itibariyle ticari servet) vergisinin Vakıflar Genel Müdürlüğü nezdinde açılacak bir özel hesap ve fon kanalından  yaşlı, engelli, fakir … vb. gibi ihtiyaç sahibi insanlara aktarılması, bu suretle  “zengin ile fakir arasında gönül köprüsü kurulması” aksi takdirde vergilemede eşitlik prensibi gereği 31.12.2021 tarih öncesi itibariyle aynı vergiyi ödeyen firmalara geri iade işleminin gerçekleştirilmesine ilişkin yasal düzenleme yapılması hususları incelenecek ve değerlendirilecektir.

Bilindiği üzere; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun geçici 31. maddesine 7326 sayılı Kanun’un 11. maddesiyle eklenen ve 09.06.2021 tarihinden itibaren geçerli paragraf ve alt bent hükümleri uyarınca  % 2 oranında net değer artış vergisi  karşılığı yeniden değerleme yapabilme imkanı sağlanmıştı.

Yine bilindiği üzere; 7338 sayılı Kanun’un 31. maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 298. madde başlığı “Enflasyon Düzeltmesi, Yeniden Değerleme Oranı ve Yeniden Değerleme” şeklinde değiştirilmiş,  aynı maddeye (Ç) fıkrası ve alt bent hükümleri eklenmiş, ayrıca da aynı Kanun’un 52. maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na geçici 32. madde ve alt bent hükümleri  eklenmek suretiyle  31.12.2021 tarihine kadar veya daha sonraki bir tarih itibariyle % 2 net değer artış (öz ve esas itibariyle ticari servet) vergisi ödeyen mükelleflerin ,01.01.2022 tarihinden itibaren her hangi bir vergi ödemeden yeniden değerleme işlemi yapabilme imkanı sağlanmıştı

Daha sonra ve ilk olarak: Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ Taslağı yayımlanmış, söz konusu taslak metin ile 2021 hesap dönemine ilişkin mali tablaların 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesinin (A) fıkrası hükümleri çerçevesinde enflasyon düzelmesine tabi tutulması gerektiği belirtilmek suretiyle konunun değerlendirilmesi ve netleştirilmesini temin için kamu oyunun görüş ve önerisine sunulmuş, ikinci olarak da: Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığı’na 04.01.1961 tarih ve 313 sayılı Vergi Usul Kanunu’na geçici 33. madde eklenmek suretiyle; 2021 hesap döneminde ve 2022 hesap dönemi geçici vergi dönemlerinde mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulmaması ve fakat 31.12.2022 tarihli mali tabloların ise enflasyon düzeltmesine tabi tutulması hükümlerini içeren kanun teklifi verilmiş bulunmaktadır.

Bu makalemiz ile: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun geçici 31. maddesine 7326 sayılı Kanun’un 11. Maddesiyle eklenen ve 09.06.2021 tarihinden itibaren geçerli %2 oranında vergi karşılığı yeniden değerleme yapabilme imkanının, sürekli ve kalıcı hale getirilmesi ve her yıl itibariyle buradan toplanacak çok ciddi miktardaki net değer artış (öz ve esas itibariyle ticari servet ) vergisinin Vakıflar Genel Müdürlüğü nezdinde açılacak bir özel hesap ve fon kanalından  yaşlı, engelli, fakir … vb. gibi ihtiyaç sahibi insanlara aktarılması, bu suretle “zengin ile fakir arasında gönül köprüsü kurulmasının sağlanması” hususları değerlendirilecek ve önerilecektir.

1- Yeniden değerleme konusunda yaşanan belirsizlik ve karmaşıklığa ilişkin hukuki gelişmeler:

1a-) 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun geçici 31. maddesine 7326 sayılı Kanun’un 11. maddesiyle eklenen ve 09.06.2021 tarihinden itibaren geçerli %2 oranında vergi karşılığı yeniden değerleme yapabilme imkanını sağlayan madde hükmü ve sonuçlarına ilişkin d…