11 Ocak 2021 Pazartesi
Sigorta başlangıcının emekliliğe faydası olur mu?
Yazarın Tüm Yazıları
Kızım 18 yaşını doldurdu. Bir ay sigortalı çalışarak
sigorta başlangıcı yapılsa, ilerde emekliliğine faydası olur mu?
1 Mayıs 2008 öncesinde sigortalı olanlara 4/a (SSK)
statüsünden yaşlılık (emekli) aylığı bağlanmasında, sigortalılık süresi, prim
günü ve yaş olmak üzere üç şart aranıyordu. Bu bağlamda, sigortalılık süresi
şartının yerine getirilmesi açısından sigorta başlangıç tarihi önemliydi.
Özellikle sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar açısından,
emeklilik şartlarının belirlenmesinde sigorta başlangıç tarihi çok önemli bir
unsur olmuştu. Ancak 1 Mayıs 2008 ve sonrasında sigortalı olanların 4/a
statüsünden yaşlılık (emekli) aylığına hak kazanmaları için sigortalılık
süresi şartı aranmıyor, sadece prim günü ve yaş şartı aranıyor.
Sigortalılık süresi şartı, engelli hakkıyla
veya malulen emeklilik durumunda ya da ölüm sigortasından hak
sahiplerine aylık bağlanmasında aranıyor. Örneğin, engellilere sağlanan özel
koşullarla emeklilikte yaş şartı aranmayıp, çalışma gücü kayıp oranına göre
prim günü ve 15, 16 ve 18 yıllık sigortalılık süreleri aranıyor. Yine malulen
emeklilikte yaş şartı aranmayıp, 1.800 prim günü ve 10 yıllık sigortalılık
süresi şartları aranıyor.
Buna göre, 1 Mayıs 2008 ve sonrasında sigortalı olanlar
açısından normal emeklilik hakkının elde edilmesinde sigortalılık süresi şartı
aranmadığından, emeklilik şartlarının belirlenmesinde de sigorta başlangıcının
etkisi olmadığından, sigorta başlangıcının bir faydası bulunmuyor. Sigorta
başlangıç tarihi ancak engelli hakkıyla emeklilik veya malulen emeklilik ya da
ölüm sigortası açısından avantaj sağlayabilir. Kararınızı, bu bilgiler ışığında
yapacağınız değerlendirmeye göre verebilirsiniz.
Ödenen primleri geri alabilir miyim?
1974 doğumluyum. 1991-1998 arası sezonluk SSK'lı olarak
çalıştım. 1140 prim günüm var. Bu dönemden sonra iki doğum yaptım. Bugün
itibari ile emekli olmam zor gözüküyor. Geçmişte ödenen primlerin iadesini
alabilir miyim?
Prim iadesi, emeklilik için gereken yaşını doldurmasına
rağmen, prim gününün ya da sigortalılık süresinin yetersiz olması nedeniyle
malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamamış olanlara yapılıyor.
Buna göre, 58 yaşınızı doldurduktan sonra ancak primlerinizin iadesi talebinde
bulunabilirsiniz.
Ödenen primlerin tamamı değil, kendinizin ve
işvereninizin ödediği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri (ödenen
primlerin yüzde 20'lik kısmı) iade edilir. İade edilecek prim tutarına 1 Ekim
2008 tarihine kadar faiz hesaplanmaz. 1 Ekim 2008'den talep tarihine kadar
geçen yıllar için güncelleme katsayısı ile (Güncelleme katsayısı: yıllık TÜFE
ile büyüme hızının yüzde 30'unun toplamından oluşur) güncellenerek toptan ödeme
şeklinde verilir.
Diğer yandan, 58 yaşınız dolana kadar iade talebinde
bulunamayacağınıza göre, bugün itibarıyla zor olsa da 58 yaşınız dolana kadar
prim gününüzü 3600 güne tamamlayıp, 4/a (SSK) statüsünden emekli olmanız mümkün
olabilir. Eksik prim gününüz için 720'şer günden 1440 gün doğum borçlanması
yapabilir, geri kalan 1020 günü isteğe bağlı sigortalı olarak
tamamlayabilirsiniz.
Sözcü Gazetesi - 11.01.2021