İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
DENETİM KAVRAMI VE GELİŞİMİ
1. DÜNYA’DA BAĞIMSIZ DENETİMİN GELİŞİMİ .............................. 29
2. TÜRKİYE’DE DENETİMİN TARİHİ GELİŞİMİ.................................. 31
3. TÜRKİYE’DE BAĞIMSIZ DENETİMİNİN GEREKLİLİĞİ VE YARARLARI 36
3.1. Bağımsız Denetimin Gerekliliği.................................................. 36
3.2. İşletmeye Sağladığı Yararlar ..................................................... 37
3.3. Kamuya Sağladığı Yararlar ....................................................... 38
3.4. Denetimin Devlete Sağladığı Yararlar........................................ 39
4. DENETİM UYGULAMASINDA GELİŞMELER................................. 39
4.1. Klasik Denetimin Temel Özellikleri............................................ 39
4.2. Riske Yönelik Denetimin Temel Özellikleri................................ 40
4.3. Denetimde Muhasebe Standartlarının Önemi............................ 40
4.4. Muhasebe Denetiminin Önemi.................................................. 41
İKİNCİ BÖLÜM
MUHASEBE DENETİMİNİN TANIMI VE UNSURLARI
1. MUHASEBE DENETİMİNİN TANIMI ............................................... 43
1.1. Muhasebe Denetiminin Konusu Olan Çalışmalar, Bir Birim ya da Dönem İçin Yapılır 43
1.2. Denetlenen Bilgilerle, Önceden Belirlenmiş Olan Ölçütler Karşılaştırılır 43
1.3. Denetlenecek Konu İle İlgili Kanıtların Toplanması ve Değerlendirilmesi 44
1.4. Denetim Çalışmaları Alanında Uzman, Tarafsız ve Deneyimli Kişiler Tarafından Yapılması 44
1.5. Denetim Çalışması Sonucunun Rapor Halinde Sunulması......... 44
1.6. Denetim Anlamında Kullanılan Kavramlar................................... 44
2. DENETİMİN AMACI VE KAPSAMI.................................................. 51
2.1. Finansal Tabloların Denetiminin Amaçları.................................. 51
2.2. Finansal Tabloların Denetiminin Kapsamı.................................. 58
3. DENETİMİN KONUSU..................................................................... 59
4. DENETİMİN UNSURLARI................................................................ 60
5. FİNANSAL TABLOLARIN DENETİMİNİ GEREKTİREN NEDENLER 61
5.1. Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminin Amaçları................... 61
5.2. Finansal Tablolardan Yararlanan Çıkar Gruplarının Artması....... 62
5.3. Düzenlenmiş Olan Finansal Tabloların Güvenilir Olmama İhtimali 62
5.4. Güvenilir Bilgi İhtiyacı................................................................ 63
6. DENETİMİN YARARLARI................................................................ 63
6.1. İşletmeye Sağladığı Yararlar ..................................................... 63
6.2. Kamuya Sağladığı Yararlar ....................................................... 68
6.3. Denetimin Devlete Sağladığı Yararlar........................................ 71
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE BAĞIMSIZ DENETİM MEVZUATI
1. BAĞIMSIZ DENETİME İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER ........... 75
1.1. 6012 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Düzenlemeleri....................... 75
1.2. 660 Sayılı KHK ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Düzenlemeleri 77
1.3. 2499 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu Düzenlemeleri............... 77
1.4. 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu Düzenlemeleri.......................... 79
2. BAĞIMSIZ DENETÇİLERİN YETKİLENDİRİLMESİ......................... 79
2.1. Bağımsız Denetçilerin Yetkilendirilmesi..................................... 79
2.2. Uygulamalı Mesleki Eğitim......................................................... 80
2.3. Denetçilik Sınavı....................................................................... 81
2.4. Sorumlu Denetçi Olabilme Şartları............................................. 82
3. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ YETKİLENDİRİLMESİ.. 83
3.1. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Tarafından Yetkilendirilmesi 83
3.2. Sermaye Piyasası Kurulu Tarafından Yetkilendirilmesi.............. 85
3.3. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Tarafından Yetkilendirilmesi 88
3.4. Bağımsız Denetim Resmi Siciline Kayıt ve İlan.......................... 89
3.5. Sicil Bilgileri............................................................................... 89
4. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ VE DENETÇİLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 91
4.1. Bağımsız Denetçi ve Sorumlulukları.......................................... 91
4.2. Mesleki Etik İlkelere Uyum........................................................ 91
4.3. Denetim Raporu Düzenleme ve Görüş Bildirme Yükümlülüğü... 95
4.4. Denetimlerde Kalite ve Güvenilirliğin Sağlanması...................... 95
4.5. Kalite Kontrol Sistemi Oluşturma............................................... 96
4.6. Mesleki Sorumluluk Sigortası Yaptırma Yükümlülüğü................ 96
4.7. Bildirimler.................................................................................. 96
4.8. Saklama ve İbraz Yükümlülüğü................................................ 100
4.9. Şeffaflık Raporunun Hazırlanması ve Duyurulması................. 100
4.10. Türk Ticaret Kanunu’ndan Kaynaklanan Yükümlülükler......... 101
4.11. Denetimlerde Sorumluluk...................................................... 101
4.12. Mücbir Sebepler................................................................... 102
5. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI VE DENETÇİLERİN DENETİMİ VE İDARİ YAPTIRIMLAR....................................................................................................... 103
5.1. Kurumun Yapacağı İnceleme ve Denetimler............................ 103
5.2. İdari Yaptırımlar....................................................................... 104
5.3. Uyarı....................................................................................... 104
5.4. Faaliyet İznini Askıya Alma ..................................................... 105
5.5. Faaliyet İzninin İptali ............................................................... 106
5.6. İdari Yaptırımlarla İlgili Diğer Hükümler.................................... 108
6. BAĞIMSIZ DENETİME TABİ İŞLETMELER.................................. 110
6.1. Hiçbir Ölçüt Olmadan Denetime Tabi Anonim Şirketler ve Kooperatifler İle Üst Birlikleri 110
6.2. Genel Ölçüt İle Denetime Tabi Sermaye Şirketleri.................. 110
6.3. Özel Duruları Nedeniyle Denetime Tabi Sermaye Şirketleri.... 113
7. TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI.......................................... 114
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BAĞIMSIZ DENETİM SÜREÇLERİ
MÜŞTERİNİN SEÇİMİ VE İŞİN KABUL EDİLMESİ
1. MÜŞTERİ TEKLİF TALEBİ............................................................ 120
1.1. Önceki Denetçiyle Görüşme................................................... 122
1.2. Müşterinin Teklif Talebinin Değerlendirilmesi ........................ 123
2. MÜŞTERİ KABUL.......................................................................... 124
2.1. Müşteri Kabulü........................................................................ 124
2.1.1. Yeni Müşteri Kabulü ve Tanıma Unsurları............................ 124
2.1.2. Mevcut Müşteriyle Denetimin Devam Ettirilmesi................... 125
2.2. Denetim Kuruluşu Etik Hükümlerine Uyum ve Makul Güvence 125
2.3. Denetim Kuruluşu Tarafından Belirlenen Etik İlkelerin Uygulanması 126
2.4. İnsan Kaynakları...................................................................... 127
2.5. Denetim Ekibi ......................................................................... 127
2.6. Denetim Ekiplerinin Belirlenmesi ve Görevlendirilmesi............ 128
2.7. Ekip Çalışmasında Görev, Yetki ve Sorumluluk Dağılımı ........ 128
2.8. Gözetim ve Koordinasyon....................................................... 129
2.9. Denetim Ekibinin Deneyim Yeterlilik ve Sürekli Eğitimleri........ 130
2.10. Finansal Tablo ve Yıllık Rapor Hazırlanma ve Bildiriminde Sorumluluk 131
2.11. Müşteri Kabul Risk Analizi .................................................... 131
3. BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞMESİ............................................. 134
3.1. Bağımsız Denetim Sözleşmesi Öncesinde Dikkat Edilecek Hususlar 134
3.2. Bağımsız Denetim Sözleşmesinin Şekli ve İçeriği.................... 134
3.3. Bağımsız Denetim Sözleşmesine Eklenebilecek Hususlar....... 135
3.4. Topluluğa Bağlı Birimlerin Denetiminde Denetim Sözleşmesi.. 136
3.5. Sınırlı (inceleme) Bağımsız Denetim Sözleşmesi.................... 137
3.6. Bağımsız Denetim Sözleşmesinin Yürürlüğü........................... 142
3.7. Denetim Sözleşmesi İmzalandıktan Sonra Ortaya Çıkan Sorunlar 143
3.8. Bağımsız Denetim Sözleşmesinin Sona Erdirilmesi................. 146
3.9. Ücret Tarifesi.......................................................................... 146
BEŞİNCİ BÖLÜM
DENETİMİN PLANLANMASI
1. BAĞIMSIZ DENETİMİN PLANLANMASINDAN ÖNCE UYULACAK ESASLAR 147
2. İLK BAĞIMSIZ DENETİMDE DİKKATE ALINACAK HUSUSLAR. 148
3. MÜŞTERİ HAKKINDA BİLGİ TOPLAMA...................................... 149
3.1. Müşteri İşletmeyi Tanıma........................................................ 150
3.2. Müşteri ve İçinde Bulunduğu Sektör Hakkında Bilgi Toplama.. 152
3.3. İşletmenin Tabi Olduğu Yasal Düzenlemeler ve Finansal Raporlamaya İlişkin Bilgi Toplama 154
3.4. İşletmenin Faaliyet Koşullarının ve Çevresiyle Olan İlişkilerini Tanıma 155
3.5. İşletmenin Amaçları, Stratejileri ve İlgili Faaliyet Riskleri.......... 159
3.6. İşletmenin Finansal Performansının Ölçülmesi ve Gözden Geçirilmesi 159
3.7. İşletmenin İç Kontrol Sistemini Tanıma.................................... 160
3.8. İlişkili Tarafların Tespiti........................................................... 161
3.9. Müşterinin Dürüstlüğü............................................................ 161
4. DENETİMİN ÖN ŞARTLARI.......................................................... 162
4.1. Finansal Raporlama Çerçevesinin Kabul Edilebilir Olup Olmadığının Belirlenmesi 162
4.2. Yönetimin Sorumlulukları Üzerinde Mutabakata Varılması....... 163
4.3. Denetim Sözleşmesinin Kabulünden Önce Denetimin Kapsamının Sınırlandırılması 163
4.4. Denetim Sözleşmesinin Kabulünü Etkileyen Diğer Faktörler... 164
4.5. Denetim Riskinin Değerlendirilmesi......................................... 164
5. DENETİM ÇALIŞMALARINI BÖLÜMLEME.................................. 165
6. GENEL BAĞIMSIZ DENETİM STRATEJİSİ.................................. 166
6.1. Denetim Stratejisi Oluşturulurken Dikkate Alınacak Hususlar.. 167
6.2. Bağımsız Denetim Çalışmasının Kapsamı................................ 169
6.3. Dışarıdan Hizmet Alımlarına İlişkin Dış Denetçi Çalışmalarının Kullanılması 170
7. ÖNCEKİ BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 177
7.1. Önceki Denetimde Uygulanan Bağımsız Denetim Kanıtlarının Değerlendirilmesi 177
7.2. Önceki Denetimlerde Elde Edilmiş Olan Bağımsız Denetim Kontrollerinin Kullanılabilmesi 177
7.3. Bilgi Teknolojilerinin Bağımsız Denetim Teknikleri Üzerindeki Etkisi 178
7.4. Ara Dönemde Elde Edilen Denetim Kanıtlarının Kullanılması... 180
8. İÇ KONTROL SİSTEMİ HAKKINDA BİLGİ EDİNME VE KONTROL RİSKİNİ DEĞERLEME 181
8.1. İç Denetim Biriminin Sorgulanması.......................................... 181
8.2. İç Denetim Biriminin Değerlendirilmesi.................................... 181
8.3. İç Denetim Biriminin Yeterliği.................................................. 181
8.4. İç Denetim Biriminin Çalışmalarının Kullanılamayacağı Durumlar 182
8.5. Kullanılabilecek İç denetim Çalışmasının Niteliği ve Kapsamının Belirlenmesi 183
8.6. İç Denetçi Çalışmalarının Kullanılması..................................... 183
9. İÇ KONTROL SİSTEMİ HAKKINDA BİLGİ EDİNME .................... 184
9.1. İç Kontrol Sisteminin Amaçları ................................................ 184
9.2. İşletmenin İç Kontrol Sisteminin Tanıma Yöntemleri................ 185
9.3. İşletme Kontrol Sisteminin Unsurları....................................... 188
9.4. Kontrol Testleri....................................................................... 200
9.5. İç Kontrol Sistemini Değerlendirme......................................... 204
10. RİSK DEĞERLENDİRMESİ.......................................................... 208
10.1. Finansal Tablo Düzeyinde Önemli Yanlışlık Risklerinin Değerlendirilmesi 208
10.2. Yönetim Beyanı Düzeyinde Önemli Yanlışlık Risklerinin Değerlendirilmesi 208
10.3. Önemli Risklerin Belirlenmesi ............................................... 208
10.4. İşletmenin Risk Değerlendirme Süreci.................................. 209
10.5. Maddi Doğrulama Tekniklerinin Tek Başına Yeterli ve Uygun Denetim Kanıtı Sağlamadığı Riskler 211
10.6. Analitik Risk Değerlendirme Teknikleri ................................. 211
11. ÖNEMLİLİK DÜZEYİNİ BELİRLEME .......................................... 212
11.1. Önemlilik Seviyesinin Tespit Edilmesi................................... 212
11.2. Önemliliğin Uygulanması....................................................... 214
11.3. Önemlilik Seviyesiyle İlgili Çalışmalarını Belgelendirilmesi..... 219
12. DENETİM RİSK DÜZEYİNİ BELİRLEME..................................... 220
12.1. Denetim Riski Düzeyini Belirleme.......................................... 220
13. BAĞIMSIZ DENETİM TEKNİKLERİ............................................. 230
13.1. Temel Bağımsız Denetim Teknikleri...................................... 230
13.2. Ek Bağımsız Denetim Teknikleri............................................ 235
14. DENETİM HEDEFLERİNİN BELİRLEMESİ ................................. 255
14.1. Yönetim Beyanlarının Kullanılması ....................................... 255
14.2. Bağımsız Denetim Hedefinin Belirlenmesi............................. 256
15. DENETİM PROGRAMI TASLAĞININ YAZILMASI ..................... 258
15.1. Denetim Programının Hazırlanması....................................... 258
15.2. Denetim Programının Hazırlanması Sürecinde Sorumlu Denetçinin Yapması Gereken Temel Çalışmalar............................................................................................... 259
15.3. Denetim Planı Hazırlamanın Yararları.................................... 260
16. DENETİM SÜRESİ VE ZAMANINI BELİRLEME ......................... 261
16.1. Bağımsız Denetimin Planlanması........................................... 261
16.2. Denetim Planının Geliştirilmesi.............................................. 262
16.3. Denetim Planının Belgelendirilmesi....................................... 262
16.4. Denetim Takvimi................................................................... 263
17. DENETİM EKİBİNİN GÖREVLENDİRİLMESİ VE GÖZETİMİ ...... 264
17.1. İşgücü Planlaması ve Gözetim.............................................. 264
17.2. Kaynakların Yapısı ve Zamanlaması...................................... 265
17.3. Bağımsız Denetim Ekibinin Belirlenmesi ve Göreve Başlaması 266
17.4. Bağımsız Denetim Ekibinin Seçimi ve Görev Dağılımı........... 266
17.5. Görev Tebliği........................................................................ 267
17.6. Ön Çalışma........................................................................... 268
17.7. Raporlama Amaçları, Bağımsız Denetimin Zamanlaması ve Gerekli Olan İletişim 269
17.8. İletişimin Zamanlaması ve Şekli............................................. 269
17.9. Denetimde Dışarıdan Uzman İhtiyacının Değerlendirilmesi... 270
ALTINCI BÖLÜM
DENETİM FAALİYETİNİN YÜRÜTÜLMESİ
1. BAĞIMSIZ DENETİM YÖNTEMLERİ............................................. 271
1.1. Önemlilik Yaklaşımı................................................................. 271
1.2. İşlem Döngüsü Yaklaşımı........................................................ 274
1.3. Sistem Temelli Yaklaşım.......................................................... 278
1.4. Doğrudan İnceleme Yaklaşımı................................................. 279
1.5. Risk Temelli Yaklaşım............................................................. 279
2. KAYIT VE BELGELER ÜZERİNDE YAPILACAK İNCELEMELER. 280
2.1. Mali Nitelik Taşımayan Belge ve Kayıtların İncelenmesi........... 281
2.2. Mali Nitelikli Belge ve Kayıtların İncelenmesi........................... 281
3. DENETİM KANITLARI, TÜRLERİ VE KANIT TOPLAMA TEKNİKLERİ 294
3.1. Bağımsız Denetim Kanıtları..................................................... 294
3.2. Kanıt Toplama Teknikleri......................................................... 294
3.3. Kanıt Türleri ve Özellikleri....................................................... 300
3.4. Elde Edilen Bağımsız Denetim Kanıtlarının Yeterlilik ve Uygunluğunun Değerlendirilmesi 307
3.5. Denetim Kanıtlarının Belgelendirilmesi.................................... 309
3.6. Kanıt Toplama Tekniklerinde Örnekleme Yöntemleri............... 309
3.7. Stoklar İle İlgili Denetim Kanıtları............................................. 317
3.8. Muhasebe Hataları ve Muhasebe Hileleri................................ 320
3.9. Denetim Ekibinin Bilgilendirilmesi............................................ 329
3.10. İlişkili Taraf İncelemeleri........................................................ 333
3.11. Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar........................................ 347
3.12. İşletmenin Sürekliliği............................................................. 352
3.13. Şarta Bağlı Olaylar................................................................. 364
3.14. Muhasebe Tahminleri........................................................... 366
3.15. Makul Değer Hesaplamaları.................................................. 372
4. BİLANÇO HESAPLARININ DENETİMİ.......................................... 387
4.1. Bilanço Ve Gelir Tablosu Kalemlerinin Denetiminde Kullanılan Testler 387
4.2. Bilanço Hesap Kalemlerinin Denetimi...................................... 388
4.3. Finansal Varlıklar ve Finansal Yatırımlar Hesap Kalemlerinin Denetimi 397
4.4. Alacaklar (Ticari ve Diğer Alacaklar) Hesap Kalemlerinin Denetimi 406
4.5. Stoklar Hesap Kalemlerinin Denetimi....................................... 417
4.6. Avans Hesap Kalemlerinin Denetimi........................................ 424
4.7. Yıllara Yaygın İnşaat, Onarım ve Hakediş İşlemleri Hesaplarının Denetimi 429
4.8. Diğer Dönen/Duran Varlıklar Hesap Kalemlerinin Denetimi..... 432
4.9. Maddi Duran Varlıklar Hesap Kalemlerinin Denetimi................ 437
4.10. Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesap Kalemlerinin Denetimi 451
4.11. Özel Tükenmeye Tabi Duran Varlıklar Hesap Kalemlerinin Denetimi 457
4.12. Mali Borçlar Hesap Kalemlerinin Denetimi............................. 460
4.13. Ticari ve Diğer Borçlar Hesap Kalemlerinin Denetimi............. 466
4.14. Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülüklerin Denetimi............. 473
4.15. Kısa ve Uzun Vadeli Borç ve Gider Karşılıkları ve Diğer Yabancı Kaynak Hesaplarının Denetimi 477
4.16. Öz Kaynak Hesaplarının Denetimi......................................... 480
5. GELİR TABLOSU HESAPLARININ DENETİMİ............................. 486
5.1. Maliyet ve Dönem Giderleri Hesaplarına Uygulanacak Uygunluk Testleri 487
5.2. Satışlar ve Diğer Gelirler Hesaplarının Analizi ve İncelenmesi. 487
5.3. Maliyet ve Dönem Giderleri Hesaplarına Uygulanacak Uygunluk Testleri 491
5.4. Dönem Gider Hesaplarının Analizi ve İncelenmesi ................. 492
6. TMS - TFRS SINIFLANDIRMA DEĞERLENDİRME VE DÖNÜŞÜM İNCELEMESİ 498
6.1. Varlık Kalemlerinin İncelenmesi............................................... 500
6.2. Kaynak Kalemlerinin İncelenmesi............................................ 506
6.3. Özkaynak Kalemlerinin İncelenmesi........................................ 510
6.4. Kâr veya Zarar ve Diğer Kapsamlı Gelir Tablosu Kalemlerinin İncelenmesi 513
6.5. Durdurulan Faaliyetler Dönem Kâr/Zararı ............................... 516
6.6. Ertelenen Vergi Hesap Kalemlerinin Denetimi......................... 517
6.7. Finansal Tablolarda Asgari Olarak Yer Alması Gereken Diğer Kalemler 520
7. TMS/TFRS DÖNÜŞÜM KONTROLÜ............................................. 522
YEDİNCİ BÖLÜM
TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARININ BAĞIMSIZ DENETİMİ
(TOPLULUĞA BAĞLI BİRİM DENETÇİLERİNİN ÇALIŞMALARI DÂHİL)
1. DENETİM SÖZLEŞMESİNİN KABULÜ VE DEVAM ETTİRİLMESİ 550
1.1. Yeni Denetim Sözleşmesinin Kabulünde Topluluk Denetim Ekibinin Topluluğa Bağlı İşletmeyi Tanıması................................................................................................. 550
2. DENETİMİN ŞARTLARI................................................................. 551
2.1. Genel Denetim Stratejisi ve Denetim Planı.............................. 552
2.2. Topluluğa Bağlı Birimler İçin Topluluk Yönetimi Tarafından Yayımlanan Talimatlar 552
3. TOPLULUK BAĞIMSIZ DENETÇİSİNİN TOPLULUĞA BAĞLI DİĞER İŞLETMELERİN BAĞIMSIZ DENETÇİLERİNİN ÇALIŞMALARINDAN YARARLANMASI ......... 553
3.1. Topluluğa Bağlı Önemli Birimler.............................................. 554
3.2. Topluluğa Bağlı Önemli Olmayan Birimler................................ 555
3.3. Ana Bağımsız Denetçi ile Diğer Bağımsız Denetçinin Görevleri ve İzlenecek Teknikler 555
3.4. Ana Bağımsız Denetçinin İzleyeceği Yöntemler ..................... 556
3.5. Bağımsız Denetçiler Arasında İşbirliği ve Raporlama .............. 557
4. HİLELİ FİNANSAL TABLOLAR.................................................... 557
4.1. Finansal Tablolarındaki Önemli Yanlışlık Risklerinin Topluluk Denetim Ekibi Üyeleri ve Topluluğa Bağlı Birim Denetçileri Arasında Müzakere Edilmesi.......................... 558
5. ÖNEMLİLİK BELİRLEME.............................................................. 560
5.1. Bir Bütün Olarak Finansal Tablolarının Önemliliğinin Belirlenmesi 560
5.2. Performans Önemliliğinin Belirlenmesi.................................... 560
5.3. Önemli Yanlışlık Risklerine Karşı Yapılacak İşler..................... 561
5.4. Risk Değerlendirmesi.............................................................. 562
5.5. Topluluk Finansal Tablolarındaki Önemli Yanlışlık Riskleri ve Müteakip Denetim Teknikleri 563
5.6. Topluluğa Bağlı Birimlerin Finansal Bilgilerine İlişkin Yapılacak Çalışma Türünün Belirlenmesi 563
5.7. Topluluğa Bağlı Birim Denetçisinin Çalışmalarına Katılım......... 563
5.8. Topluluk Denetim Ekibinin Yeterli ve Uygun Denetim Kanıtı Toplaması 564
5.9. Topluluk Birim Denetçisi, Topluluk Yönetimi ve Topluluk Üst Yönetimiyle Kurulacak İletişim 568
5.10. Belgelendirme....................................................................... 571
6. KONSOLİDASYON SÜRECİ.......................................................... 572
6.1. Topluluk Denetim Ekibinin Konsolidasyon Süreciyle Edindiği Bilgilere Örnekler 572
6.2. Konsolidasyon Düzeltmeleri ve Yeniden Sınıflandırma .......... 574
6.3. Topluluk ve Bağlı Birimlerin Finansal Tablolarının Aynı Muhasebe Politikalarına Göre Hazırlanmamış Olması...................................................................................... 574
6.4. Bilânço Tarihinden Sonraki Olaylar.......................................... 575
SEKİZİNCİ BÖLÜM
BAĞIMSIZ DENETİM ÇALIŞMALARININ BELGELENDİRİLMESİ
1. ÇALIŞMA DOSYASI VE ÇALIŞMA KÂĞITLARI .......................... 576
1.1. Çalışma Kâğıtları ve Denetim Dosyasının Hazırlanması........... 576
1.2. Çalışma Kâğıtları Türleri.......................................................... 580
1.3. Denetim Çalışmalarının Belgelendirilmesi................................ 583
1.4. Çalışma Kâğıtlarının Sınıflandırılması...................................... 586
1.5. Çalışma Kâğıtları ve Dosyalarının Saklanması......................... 586
1.6. Çalışma Kâğıtlarının Yeniden Düzenlenmesi........................... 589
1.7. Çalışma Kâğıtlarının Nihai Denetim Dosyalarında Birleştirilmesi İşleminin Tamamlanması 591
1.8. Çalışma Kâğıtlarının Gizliliği.................................................... 591
1.9. Çalışma Kâğıtlarının Güvenli Ortamda Saklanması, Erişilebilirliği ve Geri Kullanılabilirliği 591
1.10. Çalışma Kâğıtlarının Saklama Süresi..................................... 593
1.11. Çalışma Kâğıtlarının Mülkiyeti .............................................. 593
2. ÇALIŞMA KÂĞIDINDA BULUNMASI GEREKEN BİLGİLERLE İLGİLİ ÖRNEKLERİ 594
2.1. İşletmenin Faaliyet Koşullarını ve Çevresiyle Olan İlişkilerini Kavramasına İlişkin Çalışma Kâğıtlarında Bulunması Gereken Bilgilere Örnekler .................................... 594
2.2. Denetim Tekniklerinin Belirlenmesi ve Belgelendirilmesine İlişkin Çalışma Kâğıtlarında Bulunması Gereken Bilgilere Örnekler ...................................................... 596
2.3. İşletme Yönetimi/Denetim Komiteleriyle Kurulacak İletişimin Belgelendirilmesine İlişkin Çalışma Kâğıtlarında Bulunması Gereken Bilgilere Örnekler ................. 597
2.4. Gerçeğe Uygun Değer Ölçümleri İletişimin Belgelendirilmesine İlişkin Çalışma Kâğıtlarında Bulunması Gereken Bilgilere Örnekler ...................................................... 599
2.5. Belirli Finansal Tablo Kalemlerinin Raporlanmasında, Şirket Yönetiminin Yapabileceği Muhtemel Hata ve Hileler Olup Olmadığının Belgelendirilmesine İlişkin Çalışma Kâğıtlarında Bulunması Gereken Bilgilere Örnekler................................................................................... 600
2.6. Şirketin Faaliyetlerine İlişkin Değerlendirmelerin Belgelendirilmesine İlişkin Çalışma Kâğıtlarında Bulunması Gereken Bilgilere Örnekler..................................... 601
DOKUZUNCU BÖLÜM
DENETİM ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI VE KALİTE KONTROL
1. DENETİM ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI......................... 605
1.1. Denetim Programının Yeniden Gözden Geçirilmesi................ 605
1.2. Bilânço Tarihinden Sonraki Önemli Olayların Gözden Geçirilmesi 607
1.3. Analitik Testler Yapılması........................................................ 607
1.4. Müşteri İşletmeden Beyan (Genel Teyit) Mektubu Alınması ... 608
1.5. Beyan Mektubu Örneği .......................................................... 609
2. DENETİM SONUÇLARINI DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI..... 610
2.1. Toplanan Kanıtları Değerlendirme ve Görüş Oluşturma.......... 610
2.2. Önemlilik Düzeylerinin ve Denetim Riskinin Son Değerlendirmesini Yapma 610
2.3. Çalışma Mizanının Gözden Geçirilmesi................................... 611
2.4. Çalışma Kâğıtlarının Gözden Geçirilmesi................................ 611
2.5. Müşteriyi Bilgilendirme............................................................ 611
3. KALİTE KONTROL ÇALIŞMALARI.............................................. 611
3.1. Denetim Kuruluşunda Kalite Kontrol Sistemleri Oluşturması ... 612
3.2. Kalite Kontrol Sistemlerinin Uygulanmasında Denetim Kuruluşu ve Denetim Ekiplerinin Görevleri 612
3.3. Bağımsız Denetim Kuruluşu Bünyesinde Kalite Kontrol Sistemi Kurulması Sorumlulukları 613
3.4. Denetim Kuruluşunun Kalite Kontrol Sisteminin Yürütülmesinden Sorumlu Olan Kişi veya Kişilerin Görevlendirilmesi..................................................................... 614
3.5. Kalite Kontrol Sisteminin Unsurları.......................................... 614
3.6. Denetimin Kalitesine Yönelik Gözden Geçirme....................... 615
3.7. Denetimin Kalitesine Yönelik Gözden Geçirmenin Belgelendirilmesi 618
3.8. Denetim Kuruluşunun Kalite Kontrol Politika ve Sistemlerinin İzlenmesi 619
3.9. Kalite Kontrol Sisteminin Belgelendirilmesi.............................. 623
ONUNCU BÖLÜM
DENETİM GÖRÜŞÜ VE RAPOR
1. DENETİM RAPORU ...................................................................... 625
1.1. Önemli Yanlışlıkların Niteliği.................................................... 625
1.2. Seçilen Muhasebe Politikalarının Uygunluğu ......................... 626
1.3. Seçilen Muhasebe Politikalarının Uygulanması ...................... 626
1.4. Finansal Tablo Açıklamalarının Uygunluğu ve Yeterliği .......... 627
1.5. Finansal Tablolara İlişkin Görüşün Oluşturulması ................... 627
1.6. Karşılaştırmalı Finansal Tablolara Ait Bilgilerin Raporlanması... 633
1.7. Önceki Dönem Finansal Tablolarındaki Yanlışlıklar................. 635
1.8. Önceki Dönem Finansal Tablolarının Denetlenmemiş Olması 636
1.9. Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla İletişim ............................. 636
1.10. Denetlenmiş Diğer Bilgi ve Belgeler...................................... 636
1.11. Bağımsız Denetim Raporunun Unsurları .............................. 638
1.12. Bağımsız Denetim Raporunun Teslimi.................................. 640
1.13. Bağımsız Denetim Raporunun İlgili Kurumlara Bildirilmesi..... 640
1.14. Bağımsız Denetim Raporunun Genel Kurulda Görüşülmesi.. 640
1.15. Bağımsız Denetimin Geçerliliği.............................................. 640
1.16. Bağımsız Denetim Raporunun Saklanması ve İlanı................ 641
1.17. Örnek Denetçi Raporları ...................................................... 642
ONBİRİNCİ BÖLÜM
YÖNETİM KURULU YILLIK FAALİYET RAPORU
1. YÖNETİM KURULU YILLIK FAALİYET RAPORUNUN DENETİMİ 663
1.1. Yıllık Faaliyet Raporunun Hazırlanması................................... 663
1.2. Yıllık Faaliyet Raporlarının Temel Özellikleri........................... 663
1.3. Yıllık Faaliyet Raporunun İçeriği.............................................. 664
1.4. Yıllık Faaliyet Raporunun Sunumu.......................................... 666
1.5. Yıllık Faaliyet Raporunun İlanı................................................. 667
1.6. Yıllık Faaliyet Raporunda Yer Alan Bilgilerin Denetlenmesi..... 667
ONİKİNCİ BÖLÜM
FİNANSAL TABLOLARIN ANALİZ TEKNİKLERİ
1. FİNANSAL ANALİZ TÜRLERİ....................................................... 668
1.1. Yönetim Analizleri .................................................................. 668
1.2. Kredi Analizleri ....................................................................... 669
1.3. Yatırım Analizleri .................................................................... 669
1.4. Statik Analiz ........................................................................... 670
1.5. Dinamik Analiz ........................................................................ 670
1.6. Dış Analiz ............................................................................... 670
1.7. İç Analiz ................................................................................. 670
2. FİNANSAL TABLOLARIN ANALİZİNDE KULLANILAN TEKNİKLER 670
2.1. Karşılaştırmalı Tablolar Analizi (Yatay Analiz)........................... 670
2.2. Yüzde Yöntemi İle Analiz (Dikey Analiz).................................. 681
2.3. Eğilim Yüzdeleri Yöntemi İle Analiz (Trend Analizi)................. 690
2.4. Oranlar Yöntemi İle Analiz (Rasyo Analizi)............................... 692
3. FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN ORANLAR........................ 693
3.1. İşletme İçi Finansal Oranlar .................................................... 693
3.2. İşletme Dışı Verilere Dayanılarak Hesaplanan Finansal Oranlar 693
3.3. Sektör Finansal Oranları (Standart Oranlar) ........................... 693
4. ORANLARIN SINIFLANDIRILMASI.............................................. 694
4.1. Likidite Durumunun Analizinde Kullanılan Oranlar................... 694
4.2. Finansal Yapı Oranları ............................................................ 695
4.3. Faaliyet (Varlık Kullanım) Oranları .......................................... 699
4.4. Kârlılık Oranları....................................................................... 704
4.5. Kâr İle Özkaynaklar Üzerindeki Kârlılık Oranları...................... 706
4.6. Ortaklara Kâr Payı Belirlenmesinde Kullanılan Oranlar............. 710
4.7. Finansal Yükümlülüklerin Karşılanmasında Yeterli Gelirin Elde Edilip Edilmediğinin Belirlenmesinde Kullanılan Oranlar..................................................................... 711
4.8. Kâr ile İşgücünün Verimliliği Arasındaki İlişkiyi Belirleyen Oranlar 714
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
PERFORMANS DENETİMİ
1. PERFORMANS DENETİMİNİN AMACI.......................................... 717
2. PERFORMANS ÖLÇME UNSURLARI........................................... 718
2.1. Etkenlik .................................................................................. 718
2.2. Verimlilik ve Verim Girdilerinden Yararlanma .......................... 719
2.3. Ekonomiklik ............................................................................ 721
2.4. Kalite ...................................................................................... 721
2.5. Çevre ..................................................................................... 721
2.6. Eşitlik...................................................................................... 721
2.7. Yenilik .................................................................................... 721
2.8. Kârlılık ve Bütçeye Uygunluk ................................................. 722
3. PERFORMANSIN ÖLÇÜLMESİ..................................................... 722
3.1. Performans Ölçüm Sistemlerinin Amacı.................................. 723
3.2. Performans Ölçüm Sistemleri.................................................. 723
3.3. Performans Ölçüm ve Denetiminin Yararları............................ 724
4. PERFORMANS GÖSTERGELERİ VE DENETİMİ.......................... 725
4.1. Finansal Göstergeler.............................................................. 725
4.2. Teknik Göstergeler................................................................. 725
YARARLANILAN KAYNAKLAR........................................................ 895